Ziekte van Parkison

Inzicht in de ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson is een progressieve aandoening waarbij sprake is van een geleidelijk verlies van zenuwcellen die normaliter de neurotransmitter dopamine produceren, waardoor problemen met controle over bewegingen en andere, niet aan beweging gebonden verschijnselen ontstaan.

Ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson is een langdurige en progressieve hersenaandoening die het meest voorkomt bij mensen ouder dan 60 jaar.1 Mensen met de ziekte van Parkinson hebben moeite met het onder controle houden van hun lichaamsbewegingen en de verschijnselen verergeren naarmate de ziekte voortschrijdt. Uiteindelijk belemmert de ziekte van Parkinson het functioneren van de patiënt in het dagelijks leven.1

 

De verschijnselen van de ziekte van Parkinson ontstaan door een verlies van zenuwcellen in de hersenen waardoor zowel de bewegingscontrole wordt aangetast als andere domeinen, zoals stemming, slaap en denken. De precieze oorzaak van het verlies van zenuwcellen is niet bekend, maar het zou gaan om een combinatie van genetische, omgevings- en verouderingsfactoren1

Feiten over de ziekte van Parkison

De ziekte van Parkinson is één van de aandachtsgebieden van Lundbeck en een chronische en progressieve neurodegeneratieve stoornis die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van hoofdzakelijk motorische verschijnselen (tremor in rust, stijfheid, bradykinesie (vertraagde bewegingen) en instabiele houding).
Bovendien wordt het in verband gebracht met verschillende niet-motorische verschijnselen.1 Motorische verschijnselen worden veroorzaakt door de degeneratie van dopamine producerende cellen in de hersenen. 2

Het aantal gevallen van de ziekte van Parkinson in de VS zal in 2040 zijn verdubbeld (vergeleken met 2010). 5

Symptomen van de ziekte van Parkison

De ziekte van Parkinson is een progressieve aandoening en in de loop van de tijd manifesteren zich nieuwe verschijnselen en worden bestaande verschijnselen langzaam ernstiger.2 Het is echter geen terminale ziekte –mensen kunnen na de diagnosestelling nog ongeveer 15 tot 25 jaar leven waardoor het een langdurige (chronische) aandoening is.2

 

De verschijnselen van de ziekte van Parkinson kunnen worden opgesplitst in motorische en niet-motorische verschijnselen en complicaties.

 

  • Motorische symptomen -  De klassieke verschijnselen van de ziekte van Parkinson – de zogeheten 'motorische' (aan beweging gebonden) verschijnselen – zijn onder meer tremor (beven), trage bewegingen, spierstijfheid en evenwichtsproblemen.3
  • Niet-motorische verschijnselen -  Niet-motorische verschijnselen komen tijdens alle fasen van de ziekte van Parkinson voor en hebben een grote impact op de kwaliteit van leven van de patiënt. Deze verschijnselen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit een snelle daling van de bloeddruk tijdens het staan, stemmingswisselingen, slaapstoornissen, zintuiglijke problemen, verminderd reukvermogen, constipatie en cognitieve problemen, bijv. geheugenproblemen, vertraagd denken, verwarring en gevallen van dementie.3,4
  • Complicaties - Na enkele jaren behandeling kunnen complicaties merkbaar worden. Deze kunnen gepaard gaan met 'schommelingen', waarbij individuen perioden met goede symptoombeheersing afwisselen met perioden met slechte symptoombeheersing.5 

Elk van deze verschijnselen draagt in hoge mate bij aan de ziektelast.

~ 8.5 m

patiënten in 2017 wereldwijd worden geschat op de ziekte van Parkinson.3

1%

van de bevolking van 60 jaar en ouder lijdt aan de ziekte van Parkinson.6

Epidemiologie en ziektelast

De ziekte van Parkinson is een van de meestvoorkomende neurologische (m.b.t. zenuwcellen) aandoeningen.5 Ongeveer 8.5 miljoen mannen en vrouwen wereldwijd zijn erdoor getroffen.6 Het aantal gevallen van de ziekte van Parkinson in de VS zal in 2040 zijn verdubbeld (vergeleken met 2010).7

 

De ziekte van Parkinson ontstaat doorgaans bij mensen van eind 50 of begin 601, 8 hoewel zeldzamere vormen van de ziekte zich voor de leeftijd van 40 jaar kunnen ontwikkelen.8 Eén procent van de bevolking van 60 jaar en ouder leed aan de ziekte van Parkinson.9

 

Aangezien het risico van het ontstaan van de ziekte van Parkinson met de leeftijd toeneemt en gezien het feit dat mensen steeds ouder worden, betekent dit dat het totale aantal mensen met de ziekte van Parkinson ook toeneemt.9

Feiten over de ziekte van Parkison

De ziekte van Parkinson ontstaat doorgaans bij mensen van eind 50 of begin 60.4

De ziekte van Parkinson is de tweede meestvoorkomende progressieve neurodegeneratieve hersenaandoening.3

Mensen die zich zorgen maken dat zij – of hun naasten – verschijnselen van de ziekte van Parkinson vertonen, moeten hun arts raadplegen voor hulp en advies. 

Diagnose en zorg

De ziekte van Parkinson wordt gediagnosticeerd aan de hand van de medische voorgeschiedenis, klinische beoordeling en de respons op behandelingen; is er momenteel geen betrouwbare biochemische, beeldvormende of genetische test die een definitieve diagnose kan bieden.10,11 Bovendien zijn er talrijke beoordelingsschalen die tevens kunnen worden gebruikt om de verschijnselen te identificeren en de ernst van de ziekte vast te stellen.

 

De ziekte van Parkinson is op dit moment niet te genezen, maar behandelmogelijkheden voor verschijnselen van de ziekte zijn beschikbaar en onderzoek gaat door. De huidige behandelingen van de ziekte van Parkinson kunnen de progressie van de ziekte niet stoppen, maar kunnen tijdelijk de verschijnselen beheersen en verlichten, en de kwaliteit van leven voor patiënten met de ziekte van Parkinson en mantelzorgers mogelijk verbeteren.

 

De behandeling van de ziekte van Parkinson omvat normaal gesproken een medicamenteuze behandeling, en in sommige gevallen, chirurgie. Daarnaast zijn lichaamsbeweging, voeding, complementaire therapieën, emotionele steun en sterke relaties stuk voor stuk van belang. Inzicht in de ziekte van Parkinson, met betrekking tot de nieuwe leefsituatie, en leren nieuwe doelstellingen en uitdagingen te accepteren, zijn bijna even belangrijk als de praktische aanpak van de ziekte.

 

1.    Weintraub D, Comella CL, Horn S. Parkinson's disease-Part 1: Pathophysiology, symptoms, burden, diagnosis,        and assessment. Am J Manag Care 2008; 14 (2 Suppl): S40–48.
2.    Poewe W, Mahlknecht P. The clinical progression of Parkinson's disease. Parkinsonism Relat Disord 2009; 15 (Suppl 4):
       S28–S32.
3.    Chaudhuri KR, Ondo W. Handbook of Movement Disorders. London: Current Medicine Group, 2009.
4.    Goldman JG, Postuma R. Premotor and nonmotor features of Parkinson’s disease. Curr Opin Neurol 2014; 27 (4): 434–441.
5.    Kalia LV, Lang AE. Parkinson’s disease. Lancet 2015; 386 (9996): 896–912.
6.    GBD 2017 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators. Global, regional, and national incidence, prevalence,        and years lived with disability for 354 diseases and injuries for 195 countries and territories, 1990–2017: a systematic analysis        for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet 2018; 392 (10159): 1789–1858.
7.    Kowal SL, Dall TM, Chakrabarti R, et al. The current and projected economic burden of Parkinson’s disease in the United            States. Mov Disord 2013; 28 (3): 311–318.
8.   de Lau LML, Breteler Monique MB. Epidemiology of Parkinson's disease. Lancet Neurol 2006; 5 (6): 525–535.
9.   Dorsey ER, Constantinescu R, Thompson JP, et al. Projected number of people with Parkinson disease in the most populous   
      nations, 2005 through 2030. Neurology 2007; 68 (5): 384–386.
10.  Jankovic J. Parkinson’s disease: clinical features and diagnosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2008; 79 (4): 368–376.
11.  Williams DR, Litvan I. Parkinsonian syndromes. Continuum (Minneap Minn) 2013; 19 (5): 1189–1212.

  1. World Health Organization. Neurological Disorders: Public Health Challenges. 2006. (http://www.who.int/mental_health/publications/neurological_disorders_ph_challenges/en/)
  2. Schapira AHV The management of Parkinson’s disease - what is new? Eur J Neurol 2011;18(Suppl 1):12.
  3. GBD 2017 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators. Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 354 diseases and injuries for 195 countries and territories, 1990–2017: a systematic analysis  for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet 2018; 392 (10159): 1789–1858
  4. Weintraub D, Comella CL, Horn S. Parkinson's disease-Part 1: Pathophysiology, symptoms, burden, diagnosis, and assessment. Am J Manag Care. 2008; 14(2 Suppl):S40-8.
  5. Kowal SL, Dall TM, Chakrabarti R, et al. The current and projected economic burden of Parkinson’s disease in the United States. Mov Disord 2013; 28 (3): 311–318.
  6. Tysnes & Storstein. Epidemiology of Parkinson's disease. J Neural Transm 2017;124:901-905.

Meer over Lundbeck